Ի՞ՆՉ Է CNG-Ն

CNG-ն սեղմված բնական գազ է։ Սա խողովակաշարի մեջ տեղակայված, CNG կոմպրեսորի օգնությամբ բարձր ճնշման տակ (200 կամ 250 բար.) սեղմված տարբեր ճնշումների բնական գազ է։

 

CNG-ի առավելությունները.

– CNG-ն 70-80%-ով ավելի տնտեսող է՝ բենզինով աշխատող տրանսպորտային միջոցների համեմատ, և 40-50%-ով ավելի տնտեսող, քան LPG-ով աշխատող մեքենաները։

– CNG-ի օգտագործման դեպքում, որը չի վնասում շարժիչը, յուղի փոխարինումը կատարվում է միջինը ամեն 35-40 հազար կիլոմետրից հետո։

– Բնական գազով աշխատող շարժիչները ավելի տևական են երկարատև ծառայության ժամկետով, քան այլ վառելիքով աշխատող շարժիչները։ Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ բնական գազը մաքուր վառելիք է, նվազում է տեխսպասարկման հաճախականությունը։

– Հաշվի առնելով, որ բնական գազը կառուցվածքով տարբերվում է հեղուկ վառելիքից, գողության ռիսկ չի առաջանում։ Դա կանխում է վառելիքի գողության ռիսկը, հատկապես խոշոր ավտոկայանատեղերում։

– Բնական գազի փոխադրումը խողովակաշարի միջոցով չի ստեղծում լրացուցիչ ծախսեր, որոնք առաջանում են վտանգի, շրջակա միջավայրի աղտոտման և այլ պատճառներով, ինչպես դա տեղի է ունենում բենզինի, LPG-ի, դիզելային վառելիքի փոխադրման ժամանակ։

– Բենզինի ինքնաբռնկման ջերմաստիճանը 300°C է, LPG-իինը՝ 400°C, իսկ CNG-ի ինքնաբռնկման ջերմաստիճանը 650°C է։ CNG-ն իր ֆիզիկական բնութագրերի շնորհիվ շատ ավելի դժվար է բռնկվում։

– Բնական գազը, որը շատ ավելի թեթև է օդից, վթարի կամ արտահոսքի ժամանակ արագորեն խառնվում է օդին՝ թափված բենզինի, LPG-ի և այլ վառելիքների համեմատ, որոնք օդից ավելի ծանր են, չի կուտակվում գետնին և չի ստեղծում պայթուցիկ ու դյուրավառ իրավիճակ։ Բռնկման ռիսկը մինիմալ է։ Բռնկումը հնարավոր է գազ-օդ 5-15% ծավալով հարաբերակցության դեպքում։

– Տեխսպասարկման ծախսերը մինիմալ են։

– Այսօր շրջակա միջավայրի աղտոտման նկատմամբ զգայուն շատ երկրներում ավտոբուսները, տաքսիները և հասարակական տրանսպորտը օգտագործում են բնական գազ։ Նրանք օգտվում են բնական գազի անվտանգությունից, խնայողականությունից և էկոլոգիապես մաքրությունից։

– Այլ վառելիքների հետ միախառնված բնական գազը առաջացնում է 90%-ից պակաս ազոտ և 25%-ից ավելի քիչ ածխածնի երկօքսիդ։ Բնական գազը չի պարունակում ալդեհիդներ և այլ օդի տոքսիններ, ինչպես և ուրիշ այլընտրանքային վառելիքները։

– Բնական գազով աշխատող շարժիչների աղմուկային աղտոտումը 30%-ից պակաս է՝ այլ վառելիքներով աշխատող շարժիչների համեմատ։

– Բնական գազը ստեղծում է ջերմոցային ազդեցության շատ ցածր մակարդակ։ Բնական գազը թունավոր և ագրեսիվ գազ չէ, հետևաբար այն չի աղտոտում ստորերկրյա ջրերը։

– Երկարացնում է մեթանի ծառայողականությունը։

– Ներկայումս առկա բոլոր վառելիքներից առավել հուսալի, էկոլոգիապես մաքուր և խնայողականը համարվում է բնական  գազը։ Բենզինի, LPG-ի և վառելիքի յուղի համեմատ բնական գազը ունի ամենաբարձր տնտեսական արդյունավետությունը։ Այսինքն, բնական գազը բենզինի համեմատ ապահովում է 62%-ով խնայողություն, վառելիքի յուղի և LPG-ի համեմատ՝ 40%-ով։

CNG-ի պահպանումը.

Ավտոմեքենաներում CNG-ի լցոնումը իրականացվում է տարբեր հզորությունների և քանակի բալոններում։ Բալոնները պատրաստված են նյութերից, ինչպիսիք են պողպատը և ածխածնային մանրաթելը։ Պողպատե բալոնի յուրաքանչյուր լիտրի քաշը 1կգ է։ Ածխածնային մանրաթելից պատրաստված բալոնի յուրաքանչյուր լիտրի քաշը կազմում է 0.380կգ։

Ի՞նչ է այլընտրանքային վառելիքի օգտագործումը.

Այլընտրանքային համարվում է այն վառելիքը, որը ցանկության դեպքում օգտագործվում է որպես նավթամթերքից ստացված վառելիքին լրացում։ Վառելիքներից մեկը օգտագործվում է օգտագործողի ցանկությամբ։

Արդյո՞ք CNG-ն այլընտրանքային վառելիք է.

CNG-ն, որը վերջերս ճանաչվել է որպես հիմնական վառելիք, մարդատար ավտոմեքենաների մեջ նախընտրելի է որպես այլընտրանքային վառելիք։ Կան նաև մեծ թվով մոդելներ, որոնք աշխատում են միայն CNG-ով։ Այնպիսի տրանսպորտային միջոցներում, ինչպիսիք են ավտոբուսներն ու բեռնատարները, CNG-ն նախընտրելի է որպես վառելիքի միակ տեսակ։ Վերջին տարիներին CNG շարժիչները հասել են բարձր տեխնոլոգիական մակարդակի։

Նավթային պաշարների կրճատումը և դրա աճող համաշխարհային գները բնական գազը այլընտրանքային վառելիքից դարձրեցին վառելիքի հիմնական տեսակի։ Առաջին պլան են մղվել CNG-ի և ջրածնի նավթի արժեքները և շրջակա միջավայրի վրա ազդեցությունները։  CNG կայանքներում ջրածնով լիցքավորման սարքավորումների համալրումով հնարավոր դարձավ ջրածինի կամ HCNG (CNG 20% ջրածնի պարունակությամբ) լիցքավորումը։

Խողովակաշարով փոխադրվող, հանքավայրից արդյունահանվող բնական գազը մաքրման պարզ գործընթացից հետո, ընդ որում առանց որևէ օդային պայմանների ենթարկվելու և ավտոմեքենաների վերալցման՝ առանց CNG կայաններում պահեստավորման և պահպանման անհրաժեշտության, նպաստեց համակարգի տարածմանն ու տեղակայմանը։ Միևնույն ժամանակ բնական գազի վերամշակման և փոխադրման հեշտությունը ավելի ցածր արժեքի պատճառ է հանդիսանում նավթամթերքի համեմատ։

CNG-ի և այլ վառելիքների համեմատությունը

CNG-ի առավելությունները այլ վառելիքների համեմատ.

– CNG-ի անվտանգության բարձր մակարդակ

– CNG-ն ավելի էկոլոգիական է՝ ցածր արտանետումների մակարդակով

– Օժտված է արտանետումների ավելի բարձր չափանիշներով, քան արտանետումների EURO 5-ը

– CNG-ի CO₂ արտանետումները 25%-ով ավելի քիչ են

– CNG-ն ավելի էժան է, քան մյուս վառելիքները

– CNG-ի պայթեցման դիմադրության թիվը (օտտանայի համար) 124-ից ավելի է

– CNG-ի պինդ մասնիկների արտանետումները մոտ են զրոյին

– CNG-ն, հանդիսանալով գազ, ապահովում է շարժիչում առավել արդյունավետ այրումը

– CNG-ն համարվում է շարժիչում նվազագույն աղմուկով վառելիք

– CNG շարժիչները ավելի հանգիստ են և առանց թրթռանքի՝ այլ տեսակի վառելիքների համեմատ

– Այն ապահովում է նույն աշխատանքը՝ անկախ բնական պայմաններից։

ԱՄՆ-ի Կալիֆորնիա նահանգում աշակերտներ տեղափոխող ավտոբուսները որպես պարտադիր վառելիք օգտագործում են CNG-ն։ Հոլանդիայում նավերը լիովին անցան CNG վառելիքին։ Շատ երկրներում քաղաքի կենտրոն կարելի է մուտք գործել միայն CNG վառելիքով աշխատող տրանսպորտամիջոցներով։ Այս օրինակներում ընդգծվում են CNG-ի արտանետումների առումով անվտանգությունն ու առավելությունները։

Շարժիչի տեխնիկական սպասարկման տեսանկյունից, CNG-ի օգտագործման դեպքում պարբերական սպասարկումն ավելի երկար է տևում՝ կրճատվում է թրթռման պատճառով շարժիչի խափանման հավանականությունը, CNG-ում աղտոտիչների բացակայության պատճառով մեծանում է յուղի ծառայության ժամկետը և շարժիչի ընդհանուր արտադրողականությունը։

1մ³ CNG-իին համարժեք այլ այրվող նյութեր.